Zekat Nedir, Kimlere Verilir? Zekat İle İlgili Bilinmesi Gerekenler

Zekat Nedir, Kimlere Verilir?

Zekat, İslam’ın beş şartından biridir. Nisap miktarı malı ya da parası olan, ergenlik çağına gelmiş, akıllı ve hür Müslümanlara farzdır. Temel olarak zengin Müslümanların mal ve paralarından kırkta bir oranında fakirlere vermesi ile yerine getirilen bir ibadettir. Kur’an-ı Kerim’de zekat kimlere verilir sorusunun cevabı ayrıntılı şekilde açıklanmıştır. Zekat vermekle yükümlü kişilerin zenginlik ölçüsü “nisap” miktarıdır. Peki, zekat nedir? Zekat kimlere verilir? Zekat kimlere verilmez? Nisap nedir? Zekat kimlere farzdır? Zekat ile ilgili merak edilen soruların cevaplarını makalemizde bulabilirsiniz!

Zekat Nedir?

Zekat, İslam’ın şartları arasında önemli bir yeri olan ibadettir. Toplumsal huzuru, dayanışmayı, yardımlaşmayı ve adaleti teşvik eden zekat, zengin Müslümanlar için farzdır. “Zekat” kelimesi “artmak, çoğalmak, bereket” anlamları taşır. Ayrıca, “temizlik, iyilik, verimlilik, övgü” gibi anlamları da vardır. “Dinen zengin görülen Müslümanların malından ya da parasından belli bir payın ihtiyaç sahiplerine dağıtılması” şeklinde özetlenebilen zekat, mali bir ibadet olması hasebiyle önem taşır. Zekat için zenginlik ölçüsü nisaptır. Nisap miktarını aşan mal veya paradan 40’ta 1 oranında ihtiyaç sahiplerine zekat verilir.

Nisap Nedir?

Nisap; “yeter sayı, sınır, eşik” gibi anlamları olan bir terimdir. İslam’da mali ibadetleri yerine getirmek için asgari zenginlik ölçüsünü ifade eder. Bu ölçüt, temel ihtiyaçlar dışında sahip olunan mal veya paralara göre tespit edilir. Mal varlığı nisap miktarını aşan bir Müslüman dinen zekat vermekle mükelleftir. Yani zekat, nisap miktarı kadar malı veya parası olan Müslümanlara farzdır. Nisap miktarı, hadislere göre altın cinsinden ölçülür. Buna göre nisap miktarı “80.18 gram altın (20 miskal)” veya bu miktara karşılık gelen para veya maldır. Hayvanlarda nisap miktarı “devede 5, sığırda 30, koyun ve keçide 40 adet” olarak belirlenmiştir. Bu mal veya paraların zekata konu olabilmesi için üzerinden bir hicri yıl geçmesi gereklidir.

Zekat Kimlere Verilir?

Zekat kimlere verilir sorusu, zekat ile ilgili en çok araştırılan konuların başında gelir. Kur'an-ı Kerim'de kimlere zekat verilebileceği ayrıntılı açıklanmıştır. Buna göre, Tevbe Sûresi’nin 60. Ayeti’nin meali şöyledir; “Sadakalar ancak şunlar içindir: fukara, mesâkîn, onun üzerine me'mur olanlar, müellefetülkulûb, rakabeler hakkında borçlular, Allah yolundakiler, yolda kalmışlar, Allah tarafından kat'î olarak böyle farz buyuruldu, ve Allah alîmdir, hakîmdir.”

Ebû Hüreyre’den (r.a.) nakledilen bir Hadis-i Şerif’te de şöyle buyrulmuştur;
“(Kendisine zekât verilecek olan) miskin, ihtiyacını bir iki hurma veya bir iki lokmanın giderebileceği kişi değildir. Asıl miskin, (maddî imkânı olmadığı hâlde onurundan dolayı) istemekten kaçınan kişidir. Dilerseniz (bu konuda) ‘...İnsanlardan arsızca (bir şey) istemezler...’ âyetini (Bakara, 2/273) okuyun!” - (Müslim, Zekât, 102; Buhârî, Zekât, 53)

Ayet ve hadislerden de anlaşılacağı üzere zekat kimlere verilir sorusunun cevabı şöyle özetlenebilir;

• Fakirler,
• Miskinler,
• Zekât toplamakla görevlendirilen memurlar,
• Kalpleri İslam'a ısındırılmak istenen kimseler,
• Esaretten (kölelikten) kurtulacaklar,
• Borçlular,
• Allah yolunda cihad edenler,
• Yolda kalmış olanlar

Bu çerçevede, zekat vermesi farz olan Müslümanlar, yakın çevrelerindeki ihtiyaç sahipleri başta olmak üzere zekat verilebilecek kişileri gözetmelidir.

Zekat Kimlere Verilmez?

Zekat verilmesi uygun olmayan kişiler genellikle zekat verecek kişinin yakın çevresidir. Buna göre, zekat vermekle mükellef kişi;

• Eşine,
• Çocuklarına,
• Annesine
• Babasına,
• Büyükannesine,
• Büyükbabasına,
• Torunlarına kendi zekatını veremez.

Bunlarla birlikte dinen zengin sayılan kişilere ve gayrimüslimlere de zekat verilmez.

Zekatla İlgili Bilinmesi Gerekenler

• Nisap miktarı, zekat için önemli bir ölçüttür. Oturulan ev, kullanılan araba ve günlük ihtiyaç duyulan harcamalar nisap miktarına dahil edilmez
• Zengin Müslümanların sahip oldukları mal ve servetten ihtiyaç sahiplerine yıllık olarak yüzde 2,5 (1/40) oranında bir payı vermeleri farzdır.
• Zekatın farz olmasının şartı; malların nisap miktarına ulaşması ve sahip olunduktan sonra üzerinden en az bir yıl geçmesidir. Yani nisap miktarı mala ulaşan ve bu mallar eksilmeden üzerinden 1 yıl geçen kişi, zekat vermekle yükümlüdür.
• Zekat hesaplamak için mal varlığından zekat verilmesi gereken payı zekat oranıyla çarpmak yeterlidir. Örneğin, zekata tabi 100 bin lirası olan kişi 2 bin 500 TL zekat vermelidir.
• Zekat, malların Allah katında makbul olmasını ve bereketlenmesini sağlar. Allah’ın rızasını kazanmaya vesile olabilecek önemli bir ibadettir.

Zekatımı İyilik Yolu'na Nasıl Bağışlarım?

• Web sitemiz üzerinden online bağış yapabilirsiniz.
• Havale/EFT yoluyla hesap numaralarımıza ödeme gönderebilirsiniz.
• Bağışlarınız hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Ayrıca web sitemizde bulunan Zekat Hesaplama sayfamızdan kolayca zekatınızı hesaplayabilirsiniz.