Kurban Hükümleri

Kurban Hükümleri

İslam dininde kurban, Allah’a yakınlaşma niyetiyle yerine getirilen bir ibadettir. Hz. İbrahim ile Hz. İsmail’in teslimiyetini akıllara getiren bu ibadet, sadece hayvan kesiminden ibaret değildir. Kulun Allah’a bağlılığını, teslimiyetine ve fedakarlığını gösterir. Akıl sağlığı yerinde, hür, mukim ve temel ihtiyaçları dışında nisap miktarı mal varlığına sahip olan Müslümanların bu ibadeti yerine getirmeleri gerekir.

Kurban ibadetinin yerine getirilmesi için bazı şartlar ve kurallar vardır. Bu noktada kesilecek hayvanın sağlıklı ve kusursuz olması, belli yaş sınırlarını tamamlamış olması gerekir.

Kesim vakti, Kurban Bayramı’nın ilk günü bayram namazından sonra başlar ve üçüncü gün güneşin bitimine kadar sürer. Bu şartlara riayet edilerek yapılan kurban kesimi, Allah’ın rızasını kazanma niyetiyle yapılan bir ibadet sayılır. 

Kurban ibadeti ile sadece bireyin kulluk bilinci pekişmez, aynı zamanda toplumda yardımlaşma ve paylaşma ruhu da canlı tutulur.

Kurban Kesim Vakti Ne Zaman Başlar?

Kurban kesimi, İslam dininde belirli bir zaman dilimi ile sınırlandırılmıştır. Kurban Bayramı’nda kesilecek udhiyye türü kurbanlar, bayram namazı kılındıktan sonra kesilmeye başlar. 

Bayram namazı kılınmayan yerlerde ise, sabah namazı vaktinden (fecirden) itibaren kurban kesimi başlar. Hanefî mezhebine göre kurban kesimi bayramın üçüncü günü akşamına kadar devam ederken, Şâfiî mezhebinde dördüncü gün de kurban kesimi caiz görülmektedir. 

Öte yandan; adak, akika, şükür, sadaka ve şifa kurbanları gibi nafile kurbanlar için özel bir kurban kesim vakti bulunmuyor. Şartlara bağlı olarak adak kurbanları, belirtilen şart gerçekleştiğinde ilk fırsatta yerine getirilmeli. Bunun yanı sıra şartsız adak kurbanları uygun olan herhangi bir fırsatta kesilebilir.

Kimler Kurban Kesmekle Yükümlüdür?

Kurban kesmekle yükümlü kişiler; akıllı, ergen (baliğ), dinen zengin sayılacak kadar malı olan ve mukim Müslümanlardır. Dini açıdan zengin sayılabilmesi için temel ihtiyaçlar ve borçlar haricinde belirli bir miktarda mal varlığına sahip olunması gerekir. 

Bu miktar Hanefî mezhebine göre yaklaşık 80,18 gram altın veya bunun değerinde para veya eşyadır.

Kurban Edilecek Hayvanlar Hangi Yükümleri Taşımalıdır?

Kurban edilecek hayvanın sağlıklı olması, organlarının tam ve besili olması hem ibadet hem de sağlık açısından önemlidir. Bu sebeple kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, kesileceği yere gidemeyecek şekilde topal, bir ya da iki gözü kör, boynuzlarından biri ya da ikisi kökünden kırık, dili, kulakları, kuyruğu ve memelerinin yarısı kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlardan kurban olmaz.

Öte yandan hayvanın doğuştan boynuzsuz olması, hafif topal, şaşı, hafif hasta, bir kulağı delik ya da yırtılmış olması, memelerinin yarıdan daha azının olmaması kurban edilmesine engel teşkil etmez (Kâsânî, Bedâi‘, 5/75-76).

Buna istinaden hayvanın değerini düşürücü nitelikteki kusurları, kurban edilmesine engeldir. 

Şafii mezhebine göre genel olarak yukarıda belirtilen kusurlardan birinin olması, bir hayvanın kurban olmasına engel teşkil ettiği gibi uyuz olan hayvanlar ile yem yemesini engelleyecek derecede dişlerinin bir kısmı dökülmüş durumdaki hayvanların da kurban edilmesi caiz değil (Nevevî, el-Mecmû‘, 8/399-404).

Kurban Kesmek Yerine Sadaka Vermekle İbadet Yerine Getirilmiş Olur Mu?

Sadaka kurbanın yerine geçmez. Kurban ibadeti, belirli şartları taşıyan bir hayvanın kesilmesiyle yerine getirilir. Sadaka ise sadece sevap kazandırır. Ancak kurban hükmünü tamamlamaz.

Kurban Kestikten Sonra Namaz Kılmak Gerekir Mi?

Kurban kesildikten sonra namaz kılınması zorunlu değil. Bunun yanı sıra bazı alimler, şükür ve ibadet niyetiyle kılınabileceğini aktarır. Bu, sünnet ya da nafile ibadet kapsamında değerlendirilir.

Kurban Farz Mı?

Kurban, Hanefi mezhebinde maddi durumu yeterli olan Müslümanlar için vaciptir. Diğer mezheplerde ise sünnet-i müekked kabul edilir. Yani farz değil ama belirli şartları taşıyanların yerine getirmesi şiddetle tavsiye edilir.

Dişi Koyun Kesilir Mi?

Kurbanlık için uygun hayvanların belirli şartları taşımaları durumunda, erkek olsun dişi olsun kurban olarak kesilebilecekleri hususu Hz. Peygamber’in (s.a.s.) hadis ve uygulamaları ile sabittir. 

Kurban ibadeti için kesilecek hayvanın cinsiyeti, kurban ibadetinin fazileti açısından ölçü değildir. Fakat sığırın dişisinin kurban edilmesinin faziletli olduğu görüşünü ileri süren bazı fakihler olmuştur (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 6/322). Ancak bu görüş, o fakihlerin yaşadıkları toplum ve dönemlin şartlarına göre değerlendirilmeli.

Günümüzde dişi hayvanların kurban edilmesinin hayvan üretimine zarar vermesi halinde, erkek olanlarının tercih edilmesi daha uygundur. Ancak kurbanlık hayvanın dişi ya da erkek olması, kurban ibadetinin geçerlilik şartları arasında bulunmaz.

Detaylı bilgi almak için WhatsApp hattımızdan ya da 0216 398 1 398 numaralı çağrı merkezimizden pazar günleri dahil iletişime geçebilirsiniz.

Eğer siz de yapacağınız ibadetle hem huzur bulmak hem de mazlumların yüzünü güldürmek istiyorsanız, biz kurban bağışlarınızı ulaştırmak için hazır bekliyoruz.