Muharrem ayı, ay takvimi olan hicri takvimin birinci ayıdır. “Aşure ayı” olarak da bilinir. “Muharrem” kelimesi Arapça bir kelimedir. “Haram" kelimesinden türetilmiştir.
İçerikler / Muharrem Ayı, Muharrem Ayı Nedir?, Aşure Günü Ne Zaman?
Muharrem ayı, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v) tarafından "Allah’ın ayı" olarak ifade edilen faziletli bir aydır. Hicri takvime göre yılın birinci yani ilk ayıdır. Bu sebeple Muharrem ayının başlangıcı hicri yılbaşıdır. Arap dünyasında ve Osmanlı’da törenlerle kutlanmış olan Muharrem ayı içinde oruç tutulur, çeşitli ibadetler yapılır. Aşure günü de Muharrem ayı içindedir. Peki, Muharrem ayı nedir? Muharrem ayı önemi ve fazileti nedir? Muharrem orucu ne zaman tutulur? Muharrem ayı hakkında merak ettikleriniz için rehber niteliğindeki yazımızı inceleyebilirsiniz.
Muharrem ayı, ay takvimi olan hicri takvimin birinci ayıdır. “Aşure ayı” olarak da bilinir. “Muharrem” kelimesi Arapça bir kelimedir. “Haram" kelimesinden türetilmiştir. Sözcük olarak “haram olan”, “yasaklanan” anlamlarında kullanılır. Savaşmanın haram kabul edildiği dört ay vardır. Bu aylar Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep olarak sıralanır. Bu aylara “haram aylar” da denir. Muharrem, hicri sıralamada haram ayların ilkidir. Bu aylara “eşhuru hurum” yani “hürmetli aylar” da denir. Bir Hadis-i Şerif’te Peygamber Efendimiz (s.a.v),
“Şüphesiz ki, zaman döndü, dolaştı Allah’ın gökleri ve yerleri yarattığı gündeki şekline geldi. Sene on iki aydır, bunlardan dördü haramdır ki üçü peş peşedir, bunlar da Zilkade, Zilhicce, Recep ve Muharremdir.” buyurmuştur.
Bu ay içinde Muharrem orucu adı verilen oruç ibadeti de vardır. Ayrıca, İslam aleminde fazileti ile bilinen aşure günü, Muharrem ayı içindedir.
Muharrem ayı, hicri takvimin yılbaşıdır. Yani hicri takvime göre Muharrem ayı geldiğinde yeni bir yıl başlar. 2025 Muharrem ayı ile birlikte hicri 1447 yılına girildi. Muharrem ayı ne zaman diye bakıldığında, miladi 2025 yılı içindeki Muharrem ayı 26 Haziran 2025 Perşembe günü başladı. Muharrem ayı 2025’in son günü 25 Temmuz 2025 Cuma son günüdür. Muharrem ayından önce Zilhicce, Muharrem ayından sonra da Safer ayı vardır. Muharrem ayı başlangıcı her yıl miladi takvime göre farklılık gösterir. Örneğin, miladi 2025 yılındaki hicri Muharrem ayı haziran ayı içindedir. 2026 Muharrem ayı, 10 gün daha geri gelecektir. Bu hesapla 2026 Muharrem ayı 16 Haziran 2026 tarihine denk gelmektedir. Muharrem ayı toplam 30 gündür.
Muharrem ayının içinde önemli bir gün vardır. Hicri 10 Muharrem, her yıl aşure günü olarak idrak edilir. Peki, aşure günü ne zamandır? 2025 aşure günü 5 Temmuz 2025 Cumartesi gününe denk gelmektedir. 2026 aşure günü de 2025 aşure gününe göre 10 gün önce idrak edilecektir. Bu hesaba göre 2027 aşure günü de 2026 aşure gününe göre 10 gün daha öncedir.
Muharrem orucu, 1 Muharrem ile 10 Muharrem arasında tutulan nafile bir ibadettir. On gün boyunca Muharrem orucu tutmak, çok faziletli olarak belirtilmiştir. Ramazan orucundan sonra en faziletli oruç, Muharrem orucudur. Zira Hz. Muhammed Mustafa Efendimiz (s.a.v),
“Ramazan’dan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan Muharrem’de tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz da gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163]).
Başka bir hadiste de,
Muharremin onuncu günü âşûrâ günüdür. Bugün oruç tutmak da bazı âlimlere göre sünnettir (Serahsî, el-Mebsût, 3/92).
Müslümanların yılbaşı, Muharrem ayının başladığı gündür. Bu sebeple Muharrem ayı, Müslümanların son 1 yıllık yaşamının muhasebesini yaptığı, kendini sorguladığı bir ay olarak dikkat çeker. Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) çok önem verdiği bir ay olan Muharrem Ayı, ibadetlerin sevabının katlandığı bir aydır. Oruç, nafile ve kaza namazları, istiğfarlar, zikirler, salavatlar ve infaklar gibi ibadetlerle geçirilmesi gereken bu faziletli ay, Kur’an-ı Kerim okumak ve anlamak için de bir vesiledir. Muharrem ayı içinde bulunan aşure günü, Müslümanların birlik ve dayanışması için vesile olabilmektedir. Tefekkür ve nefis muhasebesi yapmak için de uygun bir zaman dilimi olan Muharrem ayı dua ve niyazlarla geçirilmeli, ibadetlerin artırılmasına gayret gösterilmelidir.